Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ է շնորհվել ռուսաստանցի, բելառուս և ուկրաինացի իրավապաշտպաններին

2022 թվականի Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը շնորհվել է բելառուսական «Գարուն» իրավապաշտպան կազմակերպության հիմնադիր Ալես Բելյացկիին, ինչպես նաև Ռուսաստանի «Մեմորիալ» իրավապաշտպան կենտրոնին և Քաղաքացիական ազատություններ ուկրաինական կենտրոնին։ Այս մասին հայտնում է BBC-ն։

Բելյացկին «Գարուն» իրավապաշտպան կենտրոնը հիմնադրել է 1996 թվականին։ Նա 2011 թվականին դատապարտվել է հարկերից խուսափելու համար։ Միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունները դա համարել են անհիմն և քաղաքական դրդապատճառներիհիման վրա։ Բելյացկին ազատ է արձակվել 2014 թվականին։ 2021 թվականի ամռանն իրավապաշտպանը կրկին ձերբակալվել է 2020 թվականի նախագահական ընտրություններից հետո զանգվածային բողոքի ցույցերի առնչությամբ։ Այժմ նա շարունակում է մնալ ճաղերի հետևում։

«Մեմորիալը» ստեղծվել է 1987 թվականին համախոհների կողմից, ովքեր ցանկանում էին հավերժացնել խորհրդային ժամանակաշրջանի քաղաքական բռնաճնշումների զոհերի հիշատակը։ Շարժման անդամները ստորագրություններ են հավաքել բռնաճնշումների զոհերի հուշարձանի և հուշահամալիրի ստեղծման համար, անցկացրել փողոցային ցույցեր, ցուցահանդեսներ և գիտական ​​սեմինարներ պետական ​​տեռորի թեմայով։ Ակադեմիկոս, Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Անդրեյ Սախարովը դարձել է «Մեմորիալի» խորհրդի առաջին նախագահը։

2022 թվականի ձմռանը Ռուսաստանի Գերագույն դատարանը Գլխավոր դատախազության հայցով վերջնականապես լուծարել է «Մեմորիալը»։ Դատախազության պնդումները խտանում էին այն դեպքերի վրա, երբ «Օտարերկրյա գործակալի» կարգավիճակը նշված չէր «Մեմորիալի» նյութերում՝ այն ժամանակ, երբ մակնշման տեքստին հստակ պահանջներ չկային։ Բացի այդ, կազմակերպությունը մեղադրվում էր պետական ​​իշխանություններին վարկաբեկելու և «ԽՍՀՄ-ի` որպես ահաբեկչական պետության կեղծ պատկերացում» ստեղծելու մեջ։

Քաղաքացիական ազատությունների ուկրաինական կենտրոնը հիմնադրվել է 2007 թվականին՝ մարդու իրավունքների պաշտպանության և Ուկրաինայում ժողովրդավարությունը խթանելու նպատակով: Այս կազմակերպությունը կարևոր դեր է խաղացել Ուկրաինայի քաղաքացիական հասարակության ամրապնդման և իշխանությունների վրա ճնշում գործադրելու գործում՝ Ուկրաինան լիարժեք ժողովրդավարական երկիր դարձնելու համար, ասվում է Նոբելյան կոմիտեի հայտարարության մեջ։

2021 թվականին Նոբելյան կոմիտեն Խաղաղության մրցանակը շնորհել էր երկու լրագրողի։ Այն շնորհվել էր ռուսական «Նովայա գազետա»-ի գլխավոր խմբագիր Դմիտրի Մուրատովին և ֆիլիպինյան «Ռապլեր» թերթի հիմնադիր Մարիա Ռեսանին՝ «խոսքի և արտահայտվելու ազատությունը պաշտպանելու ջանքերի համար, որոնք հիմնարար են ժողովրդավարության և կայուն խաղաղության համար»:

Այս թեմայով Կրեմլի քննադատ Կարա Մուրզան բանտում Պուլիցերյան մրցանակ է ստացել «Բաքվում խիստ անհանգստացել են Ռուբեն Վարդանյանի՝ 2024-ի Խաղաղության նոբելյան մրցանակի առաջադրվելու առթիվ. անցել են ինտենսիվ ու կազմակերպված գրոհի» 94 տարեկանում մահացել է ֆիզիկայի բնագավառում Նոբելյան մրցանակակիր Փիթեր Հիգսը Ռուբեն Վարդանյանն առաջադրվել է 2024 թ. Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի Նարեկ Մկրտչյանը հանդիպում է ունեցել Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթիի հետ Գրականության Նոբելյան մրցանակակիրը սխալ է գրել «գրականություն» բառը Մահացել է Ֆինլանդիայի նախկին նախագահ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Մարտի Ահտիսաարին Դա մարդկության դեմ հանցագործություն է․ խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիրը՝ Արցախում աղետի մասին Իտալիայում ՀՀ դեսպան Համբարձումյանին շնորհվել է «Leone XIII» միջազգային մրցանակ Միջազգային գիտական փառատոնում հայ դպրոցականները ստացել են հատուկ մրցանակ՝ հեղինակավոր բուհի կրթաթոշակ