Արևմուտքի և Ռուսաստանի արանքում՝ ո՞ւր է տանում Փաշինյանը Հայաստանը

Վերլուծական 5 Ապրիլ, 2024 21:45

Այսօր Բրյուսելում տեղի ունեցավ երկար ժամանակ անոնսված Փաշինյան-Բլինքեն-Ֆոն Դեր Լյաեն հանդիպումը, որի ժամանակ կողմերը հանդես եկան մի շարք ուշագրավ հայտարարություններով: Պետք է փաստել, որ այս հանդիպումից ՀՀ արևմտամետ շրջանակների սպասելիքներն, անկասկած, ավելի մեծ էին, իսկ արդյունքները պետք է որ հիասթափեցնեն նրանց: Բանն այն է, որ Արևմուտքն այդպես էլ չբացեց քսակը Հայաստանի համար՝ առաջարկելով ընդամենը 335 միլիոն դոլարի օգնություն, որից 270-ը տրամադրելու է ԵՄ-ն չորս տարվա ընթացքում, իսկ 65-ը՝ ԱՄՆ-ն: Մինչ հանդիպումը խոսվում էր հնարավոր աննախադեպ աջակցության մասին, խոսք էր գնում անգամ 5 միլիարդ դոլարի մասին, սակայն, ինչպես տեսնում ենք՝ Արևմուտքն այսքան է գնահատում Փաշինյանի լոյալությունը:

Այն, որ այս հանդիպումը ֆիասկո էր, կասկածից վեր է: Սակայն, փորձագետների ուշադրությունից չի վրիպել այն հանգամանքը, որ Արևմուտքը նշված գումարները պատրաստվում է տրամադրել էներգետիկ ոլորտի դիվերսիֆիկացիայի նպատակով: Այսինքն՝ ավելի պարզ ասած՝ ռուսական գազը ադրբեջանականով փոխարինելու, ինչպես ոչ վաղ անցյալում դա արեց Եվրոպան: Սա ոչ այլ ինչ է, քան գազային թակարդ Հայաստանի համար, որի դիմաց Երևանը, ըստ էության, ոչինչ չի ստանալու՝ ո՛չ միլիարդների հասնող ներդրումներ, ո՛չ անվտանգության երաշխիքներ, ոչ վիզային ռեժիմի դյուրացում, ոչ էլ առավել ևս ՆԱՏՕ-ին կամ ԵՄ-ին անդամակցություն:

Իսկ ռիսկերն ավելի քան շատ են: Գաղտնիք չէ, որ գործող գազամուղով Հայաստանը հնարավորություն ունի ՌԴ-ից ստանալ 2.5-3 միլիարդ խմ գազ: Այսօր ստանում ենք տարեկան մինչև 2 միլիարդ: Ռուսաստանը մեզ գազ վաճառում է խմ-ի համար 165 դոլար գնով սահմանին, մինչդեռ, ըստ տնտեսագետների, Ադրբեջանից գազ գնելը, մեղմ ասած, էժան հաճույք չի լինելու, Բաքուն մեզ այն վաճառելու է 650 դոլար գնով, միևնույն ժամանակ չի բացառվում, որ Ադրբեջանը մեզ վրա այն 4-5 անգամ թանկ վաճառի, քանի որ վաճառելու է արտահերթ: Եվ վերջապես, ադրբեջանական գազը քաղաքական գազ է, որովհետև եթե նա մեզ գազ է տալիս, ցանկացած պահի կարող է և չտալ՝ փակել փականը, ինչպես արեց Արցախի դեպքում և Հայաստանի տնտեսությունն այդ պարագայում պարզապես կկանգնի, Հայաստանն էլ կհայտնվի էներգետիկ շրջափակման մեջ: Կօգնի՞ այդ դեպքում արդյոք Արևմուտքը Հայաստանին, հատկապես եթե իր կախվածությունն էլ ադրբեջանական էներգակիրներից միայն ավելանում է՝ իհարկե՛ ոչ:

Ակնհայտ է, որ թեև Նիկոլ Փաշինյանը շարունակում է իր սիրախաղը Արևմուտքի հետ, միևնույն ժամանակ նա ամեն բան անում է՝ ՌԴ–ի հետ վերջնական ապահարզացին խուսափելու համար: Փաշինյանը քաջ գիտակցում է, որ այս պահին ռուսական զենքին և ՌԴ կողմից առաջարկված անվտանգային համակարգին Արևմուտքը համարժեք այլընտրանք չի կարող տրամադրել: Նույնը վերաբերվում է նաև տնտեսությանը, ինչպես երեկ անդրադարձել էինք մեր հոդվածում՝ ԵԱՏՄ-ից ստացվող տնտեսական օգուտները անգամներ գերազանցում են այն օգուտներին, որ Հայաստանը ստանում է կամ կարող է ստանալ Արևմուտքից: Եվ դա է պատճառը, որ Փաշինյանը մի կողմից խորացնելով հարաբերություններն Արևմուտքի հետ, դեռևս ՌԴ–ի հետ ռազմավարական կապերը խզելու ուղղությամբ կտրուկ քայլերի չի դիմում:

Ամփոփելով Բրյուսելյան հանդիպման արդյունքները՝ կարող ենք այս եռակողմ հանդիպումը գրանցել ինչպես ևս մեկ ապացույց այն բանի, որ Արևմուտքի գլխավոր նպատակը, ոչ թե ՀՀ տնտեսությունը զարգացնելն ու անվտանգությունն ապահովելն է, այլ Երևանին հակառուսական խաղի մեջ ներքաշելը և Երևանի ձեռքերով ՌԴ-ն Հարավային Կովկասից դուրս մղելը: Գինն էլ վճարելու ենք մենք բոլորս...